Jednoosobowa działalność gospodarcza w UK – czy warto zostać self-employed w Anglii?

Wielka Brytania od lat pozostaje jednym z najbardziej przyjaznych przedsiębiorcom krajów Europy. Proste procedury rejestracyjne, niskie obciążenia administracyjne oraz korzystne przepisy podatkowe sprawiają, że coraz więcej osób decyduje się prowadzić biznes na Wyspach. Jedną z najpopularniejszych form prowadzenia działalności gospodarczej w UK jest samozatrudnienie, czyli status tzw. self-employed.

W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej, czym jest firma w UK w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, jakie są jej zalety i wady, jak ją założyć, jakie są obowiązki podatkowe oraz dla kogo ta forma działalności jest najkorzystniejsza.

Czym jest self-employed w UK?

Rozpocznijmy od podstaw – samozatrudnienie (self-employment) to forma prowadzenia firmy w Anglii, w której jedna osoba wykonuje działalność gospodarczą na własny rachunek, bez tworzenia odrębnej osobowości prawnej, jak ma to miejsce w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (Limited Company).

Status self-employed oznacza, że osoba fizyczna świadczy usługi, sprzedaje produkty lub wykonuje inne działania zarobkowe jako niezależny podmiot. Nie ma obowiązku zatrudniania pracowników ani zakładania biura – można pracować zdalnie, z domu, z kawiarni czy też u klienta.

Co ważne, firma w Anglii w formie jednoosobowej działalności gospodarczej jest łatwa do założenia i tania w utrzymaniu – to jeden z powodów, dla których z tej formy korzystają zarówno początkujący freelancerzy, jak i doświadczeni specjaliści czy inwestorzy.

Dla kogo jest jednoosobowa działalność w UK?

Przed wyborem formy działalności warto przeanalizować, czy samozatrudnienie będzie najlepszym rozwiązaniem w konkretnej sytuacji. Self-employed w UK to idealna forma dla:

• Freelancerów (graficy, copywriterzy, programiści),
• Konsultantów (np. doradców biznesowych),
• Specjalistów IT pracujących na kontraktach,
• Osób świadczących usługi lokalne (np. hydraulików, elektryków, fryzjerów),
• Osób rozpoczynających własny e-commerce lub dropshipping,
• Osób prowadzących działalność w branży kreatywnej, np. muzyków czy fotografów.

To rozwiązanie szczególnie atrakcyjne dla tych, którzy chcą działać szybko, bez skomplikowanej struktury prawnej, a jednocześnie chcą korzystać z możliwości rozliczeń i ulg dostępnych dla przedsiębiorców w UK.

Rejestracja działalności jako self-employed – krok po kroku

Rejestracja jednoosobowej firmy w UK jest stosunkowo prosta i można ją wykonać w pełni online. Poniżej przedstawiamy kroki, które należy wykonać:

1. Upewnij się, że spełniasz kryteria

Aby zarejestrować działalność jako self-employed, musisz:

• Mieszkać w UK lub posiadać odpowiedni status rezydenta (np. settled/pre-settled status),
• Rozpocząć działalność zarobkową (nie wystarczy zamiar, muszą być rzeczywiste działania),
• Mieć National Insurance Number.

2. Zarejestruj się jako self-employed

Rejestracji dokonuje się poprzez stronę HM Revenue & Customs (HMRC):
https://www.gov.uk/register-for-self-assessment

Podczas rejestracji należy podać dane osobowe, datę rozpoczęcia działalności, opis działalności, adres korespondencyjny oraz numer National Insurance.

3. Otrzymaj numer UTR

Po zarejestrowaniu się jako self-employed, otrzymasz numer UTR (Unique Taxpayer Reference), który będzie potrzebny do składania zeznań podatkowych i komunikacji z HMRC.

Obowiązki podatkowe osoby samozatrudnionej w UK

Decydując się na prowadzenie firmy w UK jako self-employed, przyjmujesz na siebie szereg obowiązków wobec HMRC:

1. Prowadzenie księgowości

Nie musisz zatrudniać księgowego, ale musisz prowadzić ewidencję przychodów i kosztów. Można to robić w arkuszu kalkulacyjnym lub poprzez dedykowane aplikacje online.

2. Składanie zeznania rocznego (Self Assessment)

Każdy self-employee musi raz w roku złożyć deklarację podatkową (Self Assessment Tax Return) – najczęściej do 31 stycznia roku następującego po zakończeniu roku podatkowego (który trwa od 6 kwietnia do 5 kwietnia następnego roku).

3. Płacenie podatków i składek

• Income Tax – podatek dochodowy, który w 2025 roku wynosi:
  • 0% do £12,570 (personal allowance)
  • 20% od £12,571 do £50,270
  • 40% powyżej £50,271
• Class 2 NIC – obowiązkowa składka na ubezpieczenie społeczne (ok. £3,45 tygodniowo – jeśli dochód przekroczy próg minimalny).
• Class 4 NIC – dodatkowa składka, płacona od zysku powyżej określonego progu (9% do £50,270 i 2% powyżej).

Ważne: osoba samozatrudniona opłaca podatki i składki raz w roku, po złożeniu deklaracji – warto więc odkładać na ten cel środki przez cały rok.

Korzyści z prowadzenia firmy w Anglii jako self-employed

Wielka Brytania jest znana z przyjaznego podejścia do przedsiębiorczości. Poniżej przedstawiamy kluczowe zalety samozatrudnienia:

1. Minimalna biurokracja

Brak obowiązku sporządzania sprawozdań finansowych, brak konieczności rejestrowania spółki – wystarczy prosty formularz online.

2. Niskie koszty prowadzenia działalności

Nie ma opłat rejestracyjnych, a księgowość można prowadzić samodzielnie. Nie ma również wymogu prowadzenia konta firmowego (choć jest to zalecane).

3. Elastyczność i niezależność

Możesz samodzielnie ustalać czas pracy, klientów i zakres usług. To idealne rozwiązanie dla freelancerów i specjalistów, którzy cenią sobie autonomię.

4. Możliwość skorzystania z ulg podatkowych

Self-employed może odliczyć od podatku wiele kosztów uzyskania przychodu – m.in. zakup sprzętu, opłaty za oprogramowanie, przejazdy służbowe czy część kosztów utrzymania biura domowego.

Wady jednoosobowej działalności w UK

Pomimo wielu zalet, warto być świadomym również pewnych ograniczeń:

1. Odpowiedzialność całym majątkiem

W przeciwieństwie do spółki Ltd, self-employed nie ma osobowości prawnej, co oznacza, że właściciel odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy.

2. Trudniejszy dostęp do finansowania

Banki i inwestorzy preferują struktury typu Limited Company – działalność self-employed może mieć mniejsze możliwości uzyskania kredytu czy inwestora.

3. Niższy prestiż biznesowy

W relacjach B2B status Ltd wygląda bardziej profesjonalnie niż self-employed – niektóre firmy wręcz wymagają współpracy tylko z podmiotami prawnymi.

Konto bankowe i ubezpieczenia

Choć nie ma obowiązku posiadania konta firmowego jako self-employed, zdecydowanie się go zaleca – ułatwia to zarządzanie finansami i oddziela środki prywatne od firmowych. Konto można założyć zarówno w banku stacjonarnym w UK, jak i online (np. Wise, Revolut).

Dodatkowo warto rozważyć zakup ubezpieczenia:

• Public Liability Insurance (OC działalności),
• Professional Indemnity (dla konsultantów, doradców),
• Ubezpieczenie sprzętu i narzędzi.

Co w przypadku pracy z zagranicy?

Coraz więcej osób prowadzi firmę w Anglii, mieszkając na stałe poza UK. Choć jest to możliwe, należy pamiętać o kilku kluczowych kwestiach:

• Musisz sprawdzić, czy nie masz obowiązku rejestracji działalności również w swoim kraju rezydencji.
• Jeśli wykonujesz działalność głównie poza UK, możesz nie spełniać warunku „effective place of business in the UK”.
• Dochód z UK może podlegać opodatkowaniu również w kraju rezydencji – trzeba przeanalizować zapisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Kiedy lepiej założyć spółkę Ltd?

Dla niektórych przedsiębiorców samozatrudnienie będzie tylko etapem przejściowym. Warto rozważyć przejście na spółkę Limited, gdy:

• Dochody przekraczają £50,000 rocznie,
• Potrzebujesz ochrony majątku prywatnego,
• Planujesz współpracę z większymi firmami lub inwestorami,
• Chcesz prowadzić działalność na kilku rynkach równocześnie.

Podsumowanie: firma w UK jako self-employed – czy to się opłaca?

Jednoosobowa działalność gospodarcza w UK to jeden z najprostszych i najtańszych sposobów na rozpoczęcie działalności za granicą. Dla wielu freelancerów, specjalistów czy początkujących przedsiębiorców, status self-employed to elastyczne i dostępne rozwiązanie, które pozwala skorzystać z przewidywalnego i przyjaznego systemu podatkowego Wielkiej Brytanii.

Jeśli szukasz prostego sposobu na prowadzenie firmy w Anglii, samozatrudnienie może być idealnym wyborem. A gdy Twoja firma się rozwinie – nic nie stoi na przeszkodzie, by przejść na bardziej zaawansowaną strukturę, jaką jest Limited Company.

Jeśli chcesz założyć firmę w UK lub porównać, która forma działalności będzie dla Ciebie najbardziej opłacalna, skontaktuj się z zespołem IBC24. Od lat pomagamy polskim przedsiębiorcom bezpiecznie prowadzić firmy za granicą.